زن به‌مثابۀ شخص آندروژن در دو فیلم از سینمای ایران: بررسی فیلم‌های روسری آبی و کافه‌ترانزیت

Authors

Abstract:

هویت جنسی که در فرهنگ هر جامعه‏ای تبلور می‏یابد سرچشمۀ بسیاری از نابرابری‏های جنسیتی اجتماعی است. زن یا مرد ناچار است، با حفظ حدی از ارزش‏ها و عرف‏ جامعه، برای تطابق خود با محیط و انجام‏شدن کارهایش،‏ برخی از خصلت‏های جنس مخالفش را وام گیرد و همچون نقاب بر چهرۀ خود زند و چه‏بسا تحمیل‏های جامعه خصلت‏های جنس مخالف را در او درونی کند و روند سنخ‏یابی جنسی (sex typing) فرد را تغییر دهد. آنجا که نقاب‏ها به بیان هم‏زمان روان مردانه و روان زنانه کمک می‏کند، تمهید آندروژنی شکل می‏گیرد. مسئلۀ این پژوهش آن است که شخصیت‏های فیلم در چه موقعیت‏هایی و به چه دلایلی از تمهید آندروژنی به‌مثابۀ یک نقاب بهره می‏گیرند یا اینکه اصلاً چگونه به شخصیت‏های آندروژنس تبدیل می‏شوند. به این منظور، با بهره‏گیری از نظریات ساندرا بم (psychological androgyny)، دو فیلم روسری آبی(1373) و کافه‌ترانزیت (1383)، به روش توصیفی‏ تحلیلی بررسی شده‏اند؛ تا نقش جامعه در ایجاد آندروژنی روان‌شناختی در جنسیت زن تبیین شود. یافته‏ها نشان می‏دهد که زنان برای احقاق حقوق پایمال‏شده‏ یا گذران زندگی‏شان به استفاده از نقاب آندروژنی مجبور و رفته‏رفته در روند جامعه‏پذیری به انسان‏های آندروژنس تبدیل می‏شوند؛ در‌حالی‌که زن‏پوشی یا برگرفتن خصلت‏های زنانه برای مردان یا از سوی دیگران برای تحقیر و اهانت مردان به‏کار گرفته شده است یا از سوی خودشان برای فرار از موقعیت‏های دشوار.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

عاملیتِ زن در سینمای اجتماعی ایران (مطالعه موردی دو فیلم برف روی کاج ها و پریدن از ارتفاع کم)

امروزه تحقیقات سینما و رسانه، جایگاه مهمی در مطالعات جنسیت پیدا کرده اند و از سوی دیگر مناقشات متعددی درباره نقش های نهادینه شده ی جنسیتی و میزان عاملیت زنان به ویژه درمناسبات خانوادگی مطرح می شوند که پژوهش های مرتبط با این حوزه را ضروری می نمایند. در تحقیق حاضر، با تمرکز بر دو فیلم برف روی کاج ها و پریدن از ارتفاع کم، از مسیر روش تحلیل محتوای کیفی، به استخراج و تحلیل مضامین مرتبط با تغییر کنش ...

full text

هویت زنانه در سینمای ایران (تحلیل گفتمان کارگردان‌های زن در سی و پنجمین جشنوارۀ فیلم فجر)

یکی از موضوعات چالش‌برانگیز در مطالعات بازنمایی، بازنمایی‏های صورت‌گرفته از زنان و ابعاد مختلف زندگی ایشان است. بر همین اساس، در این پژوهش سعی شده با روش تحلیل گفتمان «پدام» و با توجه به نظریة بازنمایی جنسیتی نحوة بازنمایی هویت زنانه در آثار کارگردان‌های زن سینمای ایران در سی و پنجمین جشنوارة فیلم فجر (1395) بررسی و تحلیل شود. نتایج این تحلیل نشان می‌دهد دال‌های مرکزی در چهار فیلم برگزیده به‌طو...

full text

بررسی نقش و پایگاه اجتماعی زن و مرد در فیلم های دهه هفتاد سینمای ایران

فیلم های سینمایی متأثر از شرایط اجتماعی در هر جامعه است. از آنجایی که میان هستی مستمر جامعه و این حقیقت که پاره ای از مردم قدرت و امتیازاتی بیش از دیگران دارند، یک ارتباط ضروری وجود دارد؛ می توان تفاوت در نقش و پایگاه اجتماعی شخصیت های اول فیلم های سینمایی را نیز موازی با اجتماع واقعی تلقی کرد. هدف پژوهش حاضر بررسی این تفاوت ها در طول دهه هفتاد است. به دلیل آنکه جنبش دوم خرداد در این دهه روی دا...

full text

تحلیل نقش زن در سینمای ایران با مقایسه تطبیقی فیلمهای از قبل و بعد از انقلاب

در این پژوهش سعی شده تا به نقش زن در سینمای ایران با توجه به مبانی نظری فمنیسم و رویکرد مطالعات تطبیقی پرداخته شود. هدف این رساله تطبیق دو سینمای قبل و بعد از انقلاب و بررسی نقش زن با توجه به مولفه های فمنیسم می باشد. در فصل اول به کلیات طرح پرداخته ایم و در فصل دوم مطالعات نظری پژوهش، رویکرد فمنیسم، و رویکرد بینا متنیت را بررسی کرده ایم. در فصل سوم به متدولوژی یا رو ش شناسی تحقیق پرداخته ایم. ...

15 صفحه اول

واکاوی سوژۀ زن در فضای گفتمانیِ سینمای ایران (تحلیل گفتمان موردی فیلم‏های لیلا، دو زن و جدایی نادر از سیمین)

یکی از موضوعاتی که در کانون توجه رسانه‏ها قرار دارد، موضوع جنسیت و زنان است. هدف این مقاله واکاوی سوژة زن در فضای گفتمانی سینمای ایران است. در پژوهش ما، عرصة سینما و نشانه‏های تصویری انتخاب شده‏ است تا با تأملی گفتمانی بر رابطة سینما و واقعیت، از خلال فیلم‏های سینمایی، نحوة مواجهة زنان با جهانی را که در آن زیست می‏کنند بشناسیم. در این مقاله، بر پایة نظریات لاکلا و موفه در مورد جامعه، سیاست، سوژ...

full text

بازنمایی زن دوم در سینمای ایران

مقاله حاضر به بررسی بازنمایی زن دوم در سینمای ایران در طی دو دهه 1370 و 1380 می‌پردازد. برای نیل به این هدف از روش کیفی نشانه‌شناسی استفاده و بر اساس الگوی سلبی و کاودری، رمزگان فنی و با به‌کارگیری رمزگان روایی بارت، ارجاعات و دلالت‌های موجود در متن فیلم، مشخص شده است. با تمرکز بر این الگوها، سعی بر این بوده که در چهار فیلم: «شوکران»، «زن دوم»، «پاتو زمین نذار» و «زندگی خصوصی» که به روشی هدفمند...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 3

pages  311- 331

publication date 2018-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023